Van vergeten Zwolse kapel naar veelzijdig podium

12-05-2019

Dankzij de vernieuwde Theodorakapel heeft Zwolle er een sfeervol en intiem podium bij gekregen. Niet alleen voor cultuur en zingeving, maar ook voor wijkactiviteiten. Het gaat vrijdag 14 juni open.

Na vijf jaar voorbereiden en maandenlang verbouwen is de renovatie klaar. De ruim honderd jaar oude kapel aan de Harm Smeengekade mag weer gezien worden. Maar eerlijk is eerlijk: veel Zwollenaren waren vergeten dat het voormalige kloosteronderdeel er überhaupt nog zat. Als een verborgen parel, tussen alle hoogbouw in. Door sloop van omliggende panden is-ie veel beter zichtbaar. Ook vanaf de weg. De kapel is inmiddels ook van binnen klaar voor muziekconcerten, wijkavonden en trouwdiensten. Projectleider Simon de Jong vindt het daarom hoog tijd voor een rondleiding. Dat is in bijzijn van Hanneke Rinkel, van SACON architecten uit Zwolle. Hij kan niet genoeg benadrukken hoezeer haar oog voor detail aan alles heeft bijgedragen. "Op het laatst werden we er helemaal gek van: ze heeft ons behoorlijk uitgedaagd."

Verweesd

De kapel is een beetje een vreemde eend in de bijt, schetst De Jong. Eigenaar is woonzorgconcern IJsselheem. Maar ja, die heeft het beheer van kerkgebouwen niet als corebusiness. Het naastgelegen woonzorgcentrum Nieuwe Haven heeft de kapel nog maar een paar keer per maand in gebruik voor vieringen. Na de sloop van het oude kloostercomplex bleef 't wat verweesd achter. Bovendien was er flink onderhoud nodig. Ga je het opknappen voor een paar kerkdiensten? Of doe je het grondig en zoek je naar een bredere invulling? IJsselheem koos voor het laatste, vertelt De Jong. "De drie pijlers zijn: cultuur, zingeving en wijkverbindende activiteiten. Bij elkaar moeten die de exploitatie dragen. Het is dus voor iedereen te gebruiken." Met hulp van de provincie Overijssel, de gemeente, meerdere katholieke stichtingen en héél veel sponsoracties wist hij binnen een paar jaar het geld bij elkaar te krijgen. Ruim een half miljoen.

Groen geglazuurde klinkers

Het gebouw blijkt het dubbel en dwars waard. Want vanonder het pleisterwerk kwamen fraaie composities in baksteen tevoorschijn. En onder de dikke vloerbedekking bleek een prachtige houten vloer te liggen. Van een zeldzame kwaliteit. "Het voelde als het uitpakken van een cadeautje," zegt architect Rinkel. "We vonden onder die pleisterlagen zelfs groen geglazuurde klinkers. Na wat speuren bleek ook deze kapel een ontwerp van Van Beers, een bekende architect die vanaf de jaren dertig jaar veel kerken heeft getekend." Een extra reden dus om alles zoveel mogelijk in oude luister te herstellen.

Knipoog

Rinkel laat de kleur groen op meerdere plekken terugkeren in haar ontwerp. Niet alleen op de wanden bij het podium, maar ook in de tegeltjes van het toilet. Alles met een vette knipoog naar de jaren dertig, de glorietijd van architect Van Beers. "Als je je een beetje verdiept in de kleuren van die tijd, denk je bij jezelf: wat zijn we eigenlijk in al die jaren een stuk saaier geworden."

Dankzij een hybride warmtevoorziening is het gebouw nu gasloos. Ook de vloer is geïsoleerd. Rondom het gebouw is een kloostertuin gebleven. Oude glorie. Net zoals de boogramen van de kapel terugkeren in de aangrenzende nieuwbouw van deltaWonen. De Jong vindt het mooi dat de kapel weer onderdeel is van het geheel. En hij is ervan overtuigd dat Zwolle het gebouw gaat waarderen. "Het is een cadeau voor de stad. Echt."

Belangstellenden kunnen op vrijdag 14 juni tussen 19.00 en 21.00 uur even binnenkijken, tijdens een open avond.

‘Eerst een goed gebouw, dan volgen de gebruikers vanzelf’
De Theodorakapel was altijd onderdeel van een groot kloostercomplex. Het heeft nu een eigen keuken met koffiekamer. Het aanrecht toont echter als een modern wandmeubel. "Zodat je de ruimte multifunctioneel kunt gebruiken. Het is anders zo ongezellig als je tegen koffiekopjes aankijkt," vertelt architect Hanneke Rinkel. Ook liet ze de ingang van de toiletten verplaatsen om inkijk vanuit de zaal te voorkomen en kwam er in het vernieuwde voorportaal van de kapel een grote trap waarmee het voormalige zangkoor weer bereikbaar werd. De oude smalle glas-in-lood-raampjes van een gesloopte kloostermuur kregen een nieuwe plek bij de entree. Een fijn staaltje hergebruik. De akoestiek van de zaal is uitstekend, bleek al tijdens een sponsorconcert door strijkorkest Het Britten. Projectleider Simon de Jong is lyrisch als hij erover vertelt. "Ik heb steeds gezegd: we zorgen eerst voor een goed gebouw, dan volgen de gebruikers als vanzelf. Ik ben ervan overtuigd dat het gebouw gaat leven."

[Bron: de Stentor]